Menekşe (Viola tricolor)

Menekşe (Viola tricolor):

İlkbaharda çok güzel çiçekler açan, güzel kokulu, çok yıllık bir bitkidir. Nemli yerlerdeki ağaç altlarında ve ormanlık alanlarda kendiliğinden yetişir. Yaprakları yürek şeklinde ve koyu yeşildir. Süs bitkisi olarak yaygın bir şekilde yetiştirilir. Baharın habercisidir. Memleketimizde yirmi kadar çeşidi vardır.

Sabahın erken saatlerinde kuru havada toplanır, çiçekler üst üste gelmeden ayrı ayrı gölgede kurutulur, bez torbalarda saklanır.

Menekşe çiçeğinden yapılan çay çok faydalıdır. Çiçeklerin önceden bir müddet bekletilmesi sonra demlenmesi gerekir.

• Terletir, vücuda rahatlık verir. Kanı temizler.

• • Göğsü yumuşatır. Vücutta biriken zehirlerin atılmasını sağlar.

• Bronşit, nezle ve öksürüğe de iyi gelir, balgamı söktürür.

• Kronik bronşitte etkili bir ilâçtır. 100 gram kuru yaprak 1 litre kaynar suda demlenir, 1 gün bekletilir, daha sonra 3 saatte bir 1 fincan içilir. Öksürük için kullanılacaksa 1 çay kaşığı da bal ilave edilir.

• Menekşe kökünden yapılan şurup da öksürük için faydalıdır. Menekşenin çiçekleri dövülerek kaşınan yerin üzerine sürülürse kaşıntıyı keser.

• Sedef hastalığında; 1 bardak kaynar suya 20 gram “Hercai menekşe” bitkisi konur, demlendikten sonra günde 2-3 bardak içilir.

Meşe Ağacı (Quercus macreolepis):

Otuz beş kadar çeşidi olan, kalın gövdeli, uzun ömürlü bir orman ağacıdır. Yaprağını dökmeyen çeşitleri, parklara süs ağacı olarak dikilir.

Kabukları da ilaç olarak kullanılır. İlkbaharda gövde suyu yükseldiğinde, bilek kalınlığını geçmeyen körpe dalların kabukları soyulur ve ince ince kıyılarak gölgede kurutulur.

• 1 bardak kaynar suya 10 gram meşe kabuğu konur, 10 dakika bekletilir, günde 2-3 bardak içilir.

Kan durdurucu etkisi vardır. Mide ve bağırsak kanamalarını tedavi eder. Kanlı öksürüğe ve kan kusmaya çok iyi gelir. Meşe yaprakları da aynı maksatla kullanılır.

• Altını ıslatan çocuklara öğleden sonra bir miktar kaynatılmış meşe kabuğu suyu içirilmelidir.

• Meşe kabuğu toz haline getirilir, enfiye gibi buruna çekilirse burun kanamasını önler.

Kaynatılan meşe kabuğunun suyu yaraların temizlenmesinde kullanılır.

• Aynı şekilde kaynamış meşe kabuğu suyu ile gargara yapılırsa boğaz ağrılarını giderir.

• Saman nezlesinde; meşe ağacının kabuğu kaynatılır, suyu buruna çekilir.

• Basur için; meşe kabuğu toz haline getirilir, merhem yapılır, basurun üzerine sürülür.

• Meşe kabuğu 10 dakika kaynatılıp suyu ile baş yıkanırsa saçların kepeklenmesini önler.

2. bir terkip; 1 bardak kaynar suya 10 gram kabuk konur, biraz bekletilir, günde 2-3 bardak içilir.

• Egzama için; meşe ağacı kabuğu ile ceviz yaprağı kayratılır, sulu egzamada hastalıklı kısım buharına tutulur.

• Ayak kokmalarını önlemek için; meşe kabuğu kaynatılır, ayaklar bu suyunu içine sokulur.

• Ağız boşluğu ve dişeti iltihabında, meşe kabuğu kaynama suyuyla yapılan ağız çalkalamaları çok iyi sonuçlar verir.

• Meşe ağacının meyvelerine palamut veya pelit adı verilir. Palamutlar büyüyüp henüz tamamen olgunlaşmadan önce, yani Ağustos’un yarısından Eylül’ün yarısına kadarki bir ay içinde toplanır. 10 gün süreyle güneşte kurutulur. Soyulup kavrulan palamutlar toz haline getirilir. “Palamut kahvesi” adı verilen bu tozlar su ile kaynatılır, süzülür, bal veya pekmezle tatlandırılarak içilir.

• Palamut kahvesi bilhassa çocuk ishallerinde zararsız bir ilâçtır.

• İdrar yollarını açar.

Bağırsak bozukluklarını giderir.

• Kanamaları durdurur. Özellikle kanlı idrarda çok faydalıdır.

Erken inzali (bel gevşekliğini) önlemek için; 1 bardak suya 5 gram kavrulmuş palamut tozu konur, hafif ateşte 10 dakika kaynatılır, süzülür, bal ile tatlandırılarak günde 2-3 bardak içilir.

• Meşe ağaçlarında bir de mazı bulunur. Eylül-Ekim aylarında toplanan mazılar, gölgede kurutulur. Mazılar deliksiz olmalıdır.

Bir adet mazı iyice dövülerek su ile içilirse ishali ve kanlı ishali keser. Dizanteri, zehirlenme ve çeşitli kanamalarda uygulanır.

En belirgin etkisi, içinde bulunan tanen sebebiyle kabız yapıcı olmasıdır. Mikrop öldürücü etkisi de vardır.

Kaynatılıp gargara yapılırsa ağız, damak, boğaz ve bademcik iltihabını tedavi eder.

Taze meşe odunu sirke ile kaynatılır, elde edilen yakıcı madde ağnyan çürük dişe pamukla konulduğunda ağrıyı dindirir.